“`html

TÜİK’ten 2024 Yaşlı Nüfus Raporu: Sayılar ve Gerçekler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “istatistiklerle Yaşlılar, 2024” başlıklı önemli verilerini paylaştı. 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 olarak kaydedilen 65 yaş üstü nüfus, son beş yıl içinde %20,7 oranında artarak, 2024 yılı itibarıyla 9 milyon 112 bin 298 kişiye ulaştı. Ayrıca, Türkiye’de 1 milyon 750 bin 900 yaşlının yalnız yaşadığı ve bu bireylerin %23,3’ünün yoksulluk veya sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya olduğu belirlenmiştir.

Çalışan yaşlı nüfusun 2023 yılında %57,7’sinin tarım sektöründe yer aldığı gözlemlenmiştir. Teknolojinin artışına rağmen, yaşlıların %85,7’sinin telefon kullanabildiği, %55,1’inin alışverişlerini kendi başına yapabildiği ve %86,5’inin bağımsız olarak banyo işlevini yerine getirebildiği ortaya konulmaktadır. Yine, yaşlıların %89,5’i kendi başına giyinme yeteneğine sahipken, %92,1’i tuvalete gidebiliyor.

TÜİK raporuna göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2019 yılında %9,1 iken, 2024 yılı itibarıyla bu oran %10,6’ya yükselmiştir. 2024 yılı itibariyle yaşlı nüfusun %44,6’sını erkek, %55,4’ünü kadınlar oluşturuyor. Demografik projeksiyonlar, yaşlı nüfus oranının 2030 yılında %13,5, 2040 yılında %17,9, 2060 yılında %27,0, 2080 yılında %33,4 ve 2100 yılında %33,6 olacağını öngörmektedir.

Yaş Gruplarına Göre Yaşlı Nüfus Dağılımı

Yaşlı nüfusun yaş grubuna göre dağılımı incelendiğinde, 2019 yılında yaşlıların %62,8’inin 65-74 yaş grubunda, %28,2’sinin 75-84 yaş grubunda ve %9,1’inin 85 yaş ve üzeri grubunda yer aldığı görülürken, 2024 yılı itibarıyla bu oranlar %63,4, %28,8 ve %7,8 olarak kaydedilmiştir. 2024’te 100 yaş ve üzerindeki yaşlı birey sayısının 7 bin 632 olduğu belirtildi.

Yaşlı Bağımlılık Oranları ve Demografik Göstergeler

Çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı birey sayısını gösteren yaşlı bağımlılık oranı, 2019 yılında %13,4 iken 2024 yılı itibarıyla %15,5’e yükselmiştir. 2030 yılında %19,5, 2040 yılında %26,5, 2060 yılında %45,5, 2080 yılında %61,9 ve 2100 yılında %61,6 olacağı tahmin edilmektedir.

Türkiye, Yaşlı Nüfus Oranı ile Dünya Sıralamasında 75. Sırada

Birleşmiş Milletler’in dünya nüfus tahminlerine göre, 2024 yılında dünya genelinde 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişi beklenirken, yaşlı nüfusun 833 milyon 480 bin 764 kişi olacağı öngörülmektedir. Bu rakamlar, dünya nüfusunun %10,2’sini yaşlıların oluşturduğunu göstermektedir. En fazla yaşlı nüfusa sahip ülkeler ise sırasıyla Monako (%36,2), Japonya (%29,8) ve İtalya (%24,6) olarak sıralanmaktadır.

Yaşlı Nüfusun Coğrafi Dağılımı

2024 itibarıyla yaşlı nüfus oranının en yüksek kaydedildiği il Sinop olup %20,8 oranına sahiptir. Bunu %20,2 ile Kastamonu ve %19,1 ile Giresun takip etmektedir. En düşük yaşlı nüfus oranı ise Şırnak’ta %3,7 olarak belirlenmiştir.

65 Yaşına Ulaşan Bireylerin Beklenen Yaşam Süresi

2021-2023 dönemi sonuçlarına göre Türkiye genelinde doğuşta beklenen yaşam süresi 77,3 yıl olarak hesaplanmıştır. 65 yaşına ulaşan bir bireyin beklenen yaşam süresi ise ortalama 17,4 yıldır; bu, erkekler için 15,7 yıl, kadınlar içinse 19,0 yıl olarak ölçülmüştür.

Yaşlı Haklarını Koruma ve Destek Mekanizmaları

2024 yılı itibarıyla 26 milyon 599 bin 261 hane sayısından 6 milyon 726 bin 583’ünde en az bir yaşlı birey bulunmaktadır. Bu da hanelerin %25,3’ünde en az bir yaşlının yaşadığı anlamına gelmektedir. Özellikle 1 milyon 750 bin 900 yaşlı bireyin tek başına yaşadığı görülmüş, bu hanelerin %74,0’ını yaşlı kadınlar oluşturmaktadır.

Okuma Yazma Oranı ve Eğitim Durumu

2023 yılı itibarıyla yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı %87,5’e yükselmiştir. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı %19,9, erkeklerin ise %3,3 olarak kaydedilmiştir. Yaşlı nüfusun eğitim durumu incelendiğinde, 2023 yılında ilkokul mezunu olanların oranı %46,7, ortaokul mezunu olanların oranı %9,7, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı ise %9,7 olarak belirlenmiştir.

Yaşlılıkta Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma

2024 yılında toplam nüfusun %29,3’ünün yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olduğu görülürken, yaşlı nüfus için bu oran %23,3’tür.

İşgücü ve Çalışma Oranı

Yaşlı bireylerin işgücüne katılım oranı 2023 yılında %12,2 olarak kaydedilmiştir. Çalışan yaşlı bireylerin %57,7’sinin tarım sektöründe, %32,1’inin hizmetlerde, %7,3’ünün sanayide ve %2,8’inin inşaat sektöründe çalıştığı belirlenmiştir.

Sağlık ve İşlevsel Zorluklar

Türkiye Yaşlı Profili Araştırması sonuçlarına göre, yaşlıların %10,1’i görme, %10,6’sı duyma ve %2,2’si konuşma gibi işlevsel zorluklarla karşı karşıyadır. Ayrıca, %27,1’i yürüme ve %29,7’si bir şey taşıma gibi zorluklarla karşılaşmaktadır.

Ölüm Nedeni ve Sağlık Sorunları

2023 yılında yaşlıların %40,0’ı dolaşım sistemi hastalıkları yüzünden hayatını kaybetmiş, bu oranı %16,4 ile solunum sistemi hastalıkları izlemektedir. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı ise %3,2 olarak kaydedilmiştir.

Yaşlıların Günlük Yaşam Aktiviteleri

2023 yılı itibarıyla yaşlıların günlük aktivitelerini bağımsız olarak yapabilme oranı oldukça yüksektir. %55,1’i alışverişini yapabilirken, %86,5’i kendi başına banyo yapabilmektedir. Ayrıca, %92,1’i bağımsız olarak tuvalet ihtiyacını giderebiliyor.

Evde Bakım İhtiyacı ve Aile Desteği

%16,4’ü evde bakım desteğine ihtiyaç duyan yaşlı bireylerin oranı, 65 yaş ve üzeri için belirlenmiştir. Torunlarıyla ilgilenen yaşlı bireylerin oranı ise %9,7’dir; bu oran yaşlı erkeklerde %8,8, kadınlarda %10,3’tür.

Yaşlıların İnternet Kullanım Oranı

2024 yılı itibarıyla 65-74 yaş grubundaki bireylerin %46,9’unun internet kullandığı tespit edilmiştir. Cinsiyete göre bakıldığında, erkeklerin kadınlara kıyasla daha fazla internet kullandığı gözlemlenmiştir.

“`